Προσοχή στη μέθοδο τοποθέτησης μυϊκών εμφυτευμάτων: τελευταία επιστημονικά ευρήματα δείχνουν ότι μπορεί να “κάψει” πραγματικά τον μυ

Στην προσπάθεια ανάπτυξη όσο τον δυνατόν μεγαλύτερης μυϊκής μάζας, δύναμης αλλά και γράμμωσης, είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούνται τεχνικές ή φαρμακευτικές ουσίες με πληθώρα παρενεργειών. Μία τέτοια μέθοδος είναι και οι ενδομυϊκές ενέσεις τοποθέτησης ελαιωδών εμφυτευμάτων ου έχουν σαν στόχο όχι μόνο την αύξηση της μάζας του μυ αλλά και την επιλεκτική διαμόρφωση του σχήματός του. Πολύ πρόσφατα δημοσιεύτηκε η πρώτη μελέτη για το σχετικό θέμα με ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα αποτελέσματα τα οποία αξίζει να κοινοποιηθούν σε αθλούμενους και γυμναστές για την καλύτερη ενημέρωσή τους. Η δημοσίευση αυτή έγινε από τον Banke IJ. και τους συνεργάτες του από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου (1). Η συγκεκριμένη αυτή μελέτη είναι περιπτωσιακή, δηλαδή αφορά την αναφορά μίας μεμονωμένης περίπτωσης ατόμου που ακολούθησε αυτή την τεχνική και κάποια στιγμή απευθύνθηκε στο νοσοκομείο των συγγραφέων της μελέτης για ιατρική βοήθεια. Ο υπογράφων το κείμενο γνωρίζει ελάχιστες παρόμοιες μελέτες για το συγκεκριμένο θέμα.

Δεν γνωρίζουμε την εξάπλωση αυτής της τεχνικής στον Ελληνικό χώρο αλλά είναι επιβεβλημένη η ενημέρωση του κοινού γι’ αυτή. Ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 στο χώρο της σωματοδόμησης (bodybuilding) και κυκλοφορεί γι’ αυτήν άφθονη πληροφόρηση στο διαδίκτυο που προέρχονται κυρίως από εταιρείες που κατασκευάζουν τα υλικά των ενέσεων και μάλιστα δίνουν πληροφορίες για πρωτόκολλα χορήγησης. Τίποτα επιστημονικό όμως. Τα συγκεκριμένα ελαιώδη εμφυτεύματα χορηγούνται με ένεση στα επιλεγμένα μέρη ενός μυ και έχουν ως στόχο να διατείνουν την κατά τόπους περιτονία (συνδετικός ιστός) του μυ μέσω της αργής αποσύνθεσης των ελαιωδών αυτών εμφυτευμάτων. Αυτό γίνεται διότι οι αθλητές αυτοί πιστεύουν ότι η περιτονία περιορίζει την περαιτέρω διόγκωση του μυ ενώ η αργή (διαρκεί μήνες) διάχυση της ελαιώδους ουσίας που βρίσκεται μέσα σε κάψουλα μειώνει την αντίσταση της περιτονίας επιτρέποντας μία ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη του μυ. Και επειδή αυτό γίνεται εκεί που έγινε η ένεση, η διόγκωση του μυ μπορεί να είναι επιλεκτική ως προς το κομμάτι του μυ που θα διογκωθεί. Είναι πρακτική ατόμων που πιστεύουν ότι έχουν φθάσει σε ένα σημείο στο οποίο δεν μπορούν να επιτύχουν περαιτέρω αύξηση της μυϊκής τους μάζας.

Όπως αναφέρουν οι συγγραφείς του άρθρου, οι ουσίες που περιέχουν αυτές οι ενέσεις ονομάζονται ενισχυτικά έλαια και είναι κυρίως τριγλυκερίδια μεσαίας αλυσίδας, αλκοόλ, πυρίτιο (για να αυξήσει τη διάρκεια της αύξησης του όγκου), αναβολικά στεοροειδή, προορμόνες, κολλαγόνο και αναισθητικές ουσίες. Ένα εκρηκτικό μείγμα δηλαδή που πακετάρεται υπό συνθήκες παρασκευής φαρμακευτικών ουσιών, παίρνει ετικέτα “ενισχυτικά έλαια” και διατίθενται στο εμπόριο. Είναι ακριβή μέθοδος όταν γίνεται συστηματικά και για μεγάλη διάρκεια. Κάποιες φορές χρησιμοποιούνται και πιο φθηνά έλαια όπως το σησαμέλαιο και το καρυδέλαιο.

Η συνηθισμένη πρακτική περιλαμβάνει ενέσεις των 1-3 cc σε τακτική βάση σε διάφορα μέρη του μυ. Η χρήση μασάζ για την περιοχή που έγινε η ένεση πιστεύεται ότι προσδίδει μία πιο φυσιολογική μορφή και αποθαρρύνει την ανάπτυξη ουλώδους ιστού στην περιοχή. Είναι όμως έτσι; Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι χρήστες έχουν παραπονεθεί για οζίδια στο υποδόριο και όχι στον μυϊκό ιστό τα οποία προκαλούν αρκετό πόνο και μπορεί κάποιος εύκολα να τα ψηλαφίσει. Αυτά τα οζίδια εμφανίζονται συνήθως μετά από αρκετούς μήνες ή χρόνια χρήσης τέτοιων ελαίων Παλιότερες μελέτες περιγράφουν ευρήματα ελαιωδών κυστών με αρκετό ινώδη ιστό γύρω από αυτές και συμπτώματα αγγειίτιδας. Μέχρι τώρα όμως δεν είχαν αναφερθεί μακροχρόνιες σοβαρές παρενέργειες. Οι συγγραφείς αναφέρουν ότι αυτό είναι μάλλον παράξενο αν κάποιος σκεφθεί την ποσότητα των ενέσεων χωρίς μάλιστα ιατρική επίβλεψη.

Η συγκεκριμένη μελέτη αφορά την περίπτωση ενός 40χρονου ημι-επαγγελματία bodybuilder με πολλαπλά επίπονα οιδήματα, ερυθρότητα και υπερθερμία στον δεξιό δικέφαλο βραχιόνιο. Αυτά τα συμπτώματα τα είχε για δύο μήνες. Ανέφερε ότι τα συγκεκριμένα οιδήματα αυξανόταν προοδευτικά σε μέγεθος. Αισθανόταν άρρωστος και διέκοψε την προπόνησή του. Οι γιατροί στους οποίους απευθύνθηκε διέγνωσαν ρήξη μυϊκών ινών και του χορήγησαν μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα τα οποία δεν είχαν επιτυχία. Το ιστορικό του ασθενούς ήταν καθαρό. Ωστόσο, έκανε ενδομυϊκές ενισχυτικές ενέσεις (2 cc σησαμέλαιο) για 8 χρόνια μέχρι και 4 μήνες πριν εισαχθεί στο νοσοκομείο σε σο ενδομυϊκά σημεία που του απέφεραν σημαντική αύξηση της μυϊκής του μάζας (είχε περιφέρεια βραχίονα 70 εκ.). Οι εξετάσεις έδειξαν υπερθερμία και αυξημένα λευκά αιμοσφαίρια καθώς και CRP. Ο βραχίονας του πόναγε εξαιτίας μεγάλων οιδημάτων, είχε ερυθρότητα και ευαισθησία στο άγγιγμα της περιοχής. Είχε επίσης διογκωμένα λεμφικά οζίδια στη μασχάλη, πολλά υποδόρια κι ενδομυϊκά οιδήματα στο στήθος, αυχένα, κοιλιά και μηρούς χωρίς όμως πόνο και μειωμένος εύρος κίνησης στον δεξιό ώμο και αγκώνα. Η ακτινογραφία έδειξε νεκρό ασβεστοποιημένο ιστό στον δεξιό βραχίονα ενώ η ολόσωμη μαγνητική τομογραφία αποκάλυψε πάνω από 100 ενδομυϊκά και υποδόρια κυστίδια (έκαστο περίπου 7 εκ.) στον αριστερό βραχίονα, και στους δύο ώμους, τα πόδια και στο στήθος χωρίς όμως ενδείξεις φλεγμονής. Τα ευρήματα αυτά ήταν ενδεικτικά της άνω των 10 ετών χρήσης ενδομυϊκών ενέσεων. Το ανησυχητικό όμως εύρημα ήταν η τεράστιας έκτασης αλλοίωση της μυϊκής ανατομίας. Οι ελαιώδεις κύστες είχαν υποκαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τις μυϊκές ίνες του δικέφαλου βραχιόνιου μυ ενώ μεγάλο μέρος της πλάγιας κεφαλής του τρικέφαλου και όλος ο δικέφαλος είχε ινώδη και νεκρό ιστό και οιδήματα. Μόνο η έσω κεφαλή του τρικέφαλου είχε υγιείς μυϊκές ίνες. Αν δείτε τις απεικονίσεις στις φωτογραφίες του συγκεκριμένου άρθρου θα εκπλαγείτε. Ο δικέφαλος ήταν γεμάτος από ελαιώδεις κύστες, ιώδη ιστό και οιδήματα. Η ιατρική ομάδα του έκανε ανοικτή επέμβαση στο χέρι γιατί φοβόταν σημαντική τοπική φλεγμονή. Η τομή 15 εκ. στον δικέφαλο βραχιόνιο αποκάλυψε εκτενές οίδημα, ινώδη ιστό και αιμορραγία. Μάλιστα έβγαλαν περίπου 15 cc πύον από μία κύστη. Υπήρχε εκτεταμένη απώλεια υγειών μυϊκών ινών σε όλη την έκταση του μυ. Έγινε αφαίρεση υγρού για να αποφευχθεί περαιτέρω πίεση και οίδημα. Στα ίδια ευρήματα κατέληξε και η ιστοπαθολογική εξέταση. Το πιο σημαντικό εύρημα όμως ήταν ότι η συγκεκριμένη ζημιά του μυ ήταν μη αναστρέψιμη. Με άλλα λόγια, οι μυϊκές ίνες έχασαν την δυνατότητά τους να επουλωθούν και να αναγεννηθούν. Αυτό βέβαια συνοδεύτηκε από μειωμένη μάζα στο συγκεκριμένο σημείο και μόνιμη αδυναμία (σημαντικά μειωμένη ικανότητα να σηκώσει τα ίδια κιλά όπως πριν το συμβάν).

Η συγκεκριμένη μέθοδος εξακολουθεί να είναι δημοφιλείς μεταξύ των αθλητών σωματοδόμησης παγκοσμίως όπως φαίνεται από τις παραθέσεις στο διαδίκτυο και συνδυάζεται από εξαιρετικά επίπονη προπόνηση στο γυμναστήριο. Είναι ωστόσο η πρώτη φορά που αναφέρεται στην επιστημονική βιβλιογραφία η εξαιρετικά επώδυνη πλευρά αυτής της πρακτικής. Ο ασθενής που περιγράφεται στη συγκεκριμένη μελέτη κατέληξε να έχει σοβαρά προβλήματα υγείας και έναν κατεστραμμένο στην κυριολεξία μυ. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι τέτοιου είδους συμπτώματα δεν είναι απαραίτητο να εμφανιστούν μακροπρόθεσμα αλλά και βραχυπρόθεσμα (μετά από δύο μόλις μήνες χρήσης των ενέσεων). Αξίζει να ρίξετε μία ματιά και στο συγκεκριμένο άρθρο.

 

Βιβλιογραφία

Banke IJ, Prodinger PM, Waldt S, Weirich G, Holzapfel BM, Gradinger R, Rechl H. Irreversible muscle damage in bodybuilding due to long-term intramuscular oil injections. International Journal of Sports Medicine, 33(10): 829-834, 2012,